Omijana przedmowa?
Dr Jan Przybył w rozmowie z Brunonem Różyckim starał się odkłamać mit na temat Tarasa Szewczenki:
Ludzie, którzy twierdzą, że Taras Szewczenko jest ojcem ukraińskiego nacjonalizmu czy banderyzmu, prawdopodobnie w ogóle go nie czytali, nie trzymali w ręku żadnego jego zbiorku. Na końcu Hajdamaków jest przedmowa, której zapewne nie czytali ani ukraińscy nacjonaliści, ani hurra-patrioci polscy. Szewczenko pisze tam, że na temat tych wydarzeń nie czytał niczego naukowego, a opierał się wyłącznie na tym, co jako dziecko słyszał od swojego dziadka, byłego hajdamaki. Bezkrytycznie opisywał te wydarzenia tak, jak o nich słyszał w ludowych opowieściach starych ludzi, i śpiewanych dumkach.
Braterstwo
Przybył przetłumaczył na żywo fragmenty przedmowy:
Szewczenko nazywa obie słowiańskie strony dziećmi jednej matki, i wyraża swój ból z powodu wrogości. Nawołuje do bratania się, a jako powód napisania Hajdamaków podaje: żeby się to nigdy więcej nie powtórzyło, żeby dzieci wiedziały, że ich ojcowie popełnili błąd. Możemy powiedzieć za nim: chwała Bogu za to, że to minęło. Jedni widzą z tego tylko to, że święcono po cerkwiach kosy i noże, i zarzynano Polaków. Nacjonalistyczne zbiry biorą sobie to do serca, i myślą, że tak Szewczenko im każe robić. Tymczasem jest wręcz odwrotnie.
Białe plamy?
Prawosławny teolog i historyk kultury podzielił się także pewną historyczną ciekawostką:
Jest tam kilka fragmentów niepokazujących Polaków w korzystnym świetle. Kto z Polaków wie, jak na Podolu byli znienawidzeni konfederaci barscy? I to przez Polaków, przez polską szlachtę. Konfederaci zabierali konie, bydło, świnie, kury, i wypisywali kwity, że Rzeczpospolita zapłaci po zwycięstwie. Szlachta wiedziała, że ta ruchawka barska nie miała najmniejszych szans. Biskup Adam Krasiński wydawał uniwersały do konfederatów barskich, grożąc im ekskomuniką za prześladowanie prawosławnych i żydów. Jest w Hajdamakach scena, jak wpadają konfederaci do karczmy żydowskiej, i pytają Żyda, gdzie zakopał talary. Takie sceny są niestety prawdziwe.
Chcesz być na bieżąco? Czytaj codziennie MediaNarodowe.com