Oddając krew masz prawo do dnia wolnego od pracy i pracodawca nie może Tobie odmówić. Wystarczy poinformowanie go o tym, że w danym dniu idziesz oddać krew. Pamiętaj, że lepiej dać taką informację swojemu przełożonemu na piśmie za potwierdzeniem odbioru najlepiej i nie później, jak 24 godziny przed pójściem do krwiodawstwa, żeby pracodawca nie szukał dziwnych wymówek, że na ostatnią chwilę to zostało zgłoszone. Często pracodawca oszukuje pracowników, którzy oddają krew, że muszą wypisać urlop sobie na dzień oddawania krwi. Później mogą być kłopoty z anulowaniem urlopu. Często pracodawca wykorzystuje to, że dał dzień wolny, ponieważ pracownik wziął sobie urlop i nie interesuje go, co on robił w danym dniu ze swoim czasem i nie ma zamiaru anulować urlopu. W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest danie pisma, że idzie się oddać krew za potwierdzeniem odbioru. Pracodawca nie ma prawa nakazać pracownikowi iść, by ten oddał krew w czasie wolnym i żeby wziął urlop. Często tak pracodawca działa, żeby zdemotywować pracowników do zdawania krwi z przyczyn ekonomicznych dla siebie i swojego biznesu – jedna osoba mniej to jakaś ilość niewykonanej pracy, więc lepiej nastraszyć nawet zwolnieniem osoby honorowo zdającej krew dla ratowania życia, a nie z faktu że jej się nie chce pracować, tylko dla względów bezpieczeństwa swojego życia i osób współpracujących. Czas reakcji, zwłaszcza koncentracja danej osoby, jest bardzo obniżony i narażony na większa wypadkowość oraz popełnianie błędów.

Pracownik chce honorowo oddać krew. Na jakie świadczenia ze strony państwa może liczyć?

W innych krajach otrzymać można jakieś finansowe profity od razu po zdaniu krwi. U nas jest charakter honorowy, czyli nieodpłatnie. Jedynymi możliwymi korzyściami zawartymi w ustawie są pewne uprawnienia za oddawanie krwi m.in. tytuł Honorowego Dawcy Krwi, zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje się krew nawet po raz pierwszy, zwrot kosztów przejazdu według taryfikatora, posiłek regeneracyjny lub jego składniki o wartości kalorycznej 4500 kalorii (gł. czekolada, kawa) oraz możliwość odliczenia od podatku dochodowego jako darowiznę w wysokości ustalonego corocznego ekwiwalentu za pobraną krew. Niektóre miasta mogą dodatkowo wprowadzić różne zniżki dla honorowych dawców np. miejskie środki transportu, krótsze kolejki u specjalistów i lekarzy rodzinnych poza kolejnością oraz wiele innych. Polska jako państwo demokratyczne nie może zmuszać obywateli do oddawania krwi, ponieważ jest to indywidualna decyzja każdego człowieka. Ile jest warta krew moim zdaniem i pewnie zdaniem innych, co zdają, jest bezcenna, zwłaszcza dla osoby jej potrzebującej do uratowania życia, a jej może się kiedyś okazać, że jej zabrakło.

Teraz przejdźmy do ustaw pomocniczych. Nieobecność w pracy ze względu na oddawanie krwi na cele lecznicze ma charakter usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Art. 9 ust. 1 ustawy o publicznej służbie krwi oraz par. Dz. U. 1996 nr 60 poz. 281. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy oraz &12 rozporządzenia w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy nakładają na pracodawcę obowiązek zwolnienia od pracy pracownika będącego krwiodawcą w dniu oddania krwi. Pracodawca powinien także zwolnić pracownika od pracy w dniu przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich, jeżeli nie mogą być one wykonane w czasie wolnym od pracy. Dotyczy to także kandydatów na dawców krwi przechodzących badania lekarskie wymagane dla zostania krwiodawcą. Pracownik powinien uprzedzić pracodawcę o swojej nieobecności w pracy związanej z oddaniem krwi lub przeprowadzeniem badań lekarskich. Pracownik oddający krew zachowuje prawo do wynagrodzenia za pracę za czas niezdolności do pracy związanej z oddaniem krwi lub przeprowadzeniem wymaganych badań lekarskich.

Obowiązek zwolnienia pracownika od pracy w dniu oddania krwi, ciążący na pracodawcy, nie może zostać wyłączony postanowieniami umowy o pracę czy regulaminu pracy. Tego rodzaju zastrzeżenia byłyby nieważne jako sprzeczne z ustawą także wtedy, gdy np. ze stosowanego w zakładzie systemu czasu pracy wynikają robocze dni wolne. Pracownik może nawet odmówić wykonania polecenia pracodawcy nakazującego mu oddawanie krwi jedynie w dniach wolnych od pracy, ze względu na sprzeczność takiego polecenia z prawem.
Nie tylko krew przelewa się na wojnach, lecz krew przelewać można, żeby uratować bliźniego swego bezinteresownie w imieniu prawa Bożego: Miłuj bliźniego swego jak siebie samego! Miłość nie wyrządza zła bliźniemu. Przeto miłość jest doskonałym wypełnieniem Prawa (Rz 13, 8-10).

Józef Jastrzębski