- W Wielką Sobotę wierni udają się do kościoła, aby poświęcić pokarmy.
- Jajko to symbol życia i urodzaju. Według tradycji ludowych przynosiło szczęście i powodzenie, chroniło przed złymi mocami.
- Święcenie pokarmów, według tradycji ludowych chroni przed łakomstwem i jego skutkami.
- Zobacz także: Te słowa wyciskają łzy! O. Buczyński o hospicjach perinatalnych: „Dziecko miało umrzeć, a żyje do dziś” [NASZ WYWIAD]
Zwyczaj Święcenia pokarmów ma wczesnośredniowieczną tradycję, korzeniami sięgającą prawdopodobnie czasów pogańskich. Błogosławieństwo żywności zgodnie z tradycją sięga VII wieku, z chlebem i jajkami odnotowane od XII wieku. Obrzęd ten znany był w rycie mediolańskim, rzymskim i starohiszpańskim.
Z początku koszyki wielkanocne nie były tak popularne jak w czasach współczesnych, ludziom było one po prostu nie potrzebne. To ksiądz przychodził do domów i święcił pokarmy rozstawione na stołach nakrytych białymi obrusami. Ludzie nieśli pokarmy zazwyczaj do najbogatszych sąsiadów w wiosce, którzy posiadali obszerne świetlice. Jadło święcono również na dworskich dziedzińcach, gankach, pod krzyżami, kapliczkami oraz placach wiejskich, gdzie ustawiono kosze i donice z żywnościom.
Pokarmy pobłogosławione przez Boga
Na przełomie XVIII i XIX wieku wierzono, że podczas tak podniosłego święta jakim jest Wielkanoc, godzi się jeść tylko pokarmy pobłogosławione przez Boga. Święcenie pokarmów miało chronić przed łakomstwem i jego skutkami.
Do XX wieku do kosza wkładano wszystko, co trafiało na wielkanocny stół. Zawartość samego kosza zależała wyłącznie od zamożności. W niektórych częściach Polski, do koszyka wkładano jajka obrane ze skorupek. Chodziło o to, by woda święcona dotknęła pokarmu bezpośrednio.
Obecnie tradycją jest zanoszenie koszyczków z pokarmami do kościoła, gdzie pod koniec mszy kapłan święci zawartość koszyczka. Święconkę pozostawia się do Wielkiej Niedzieli. Podczas wielkanocnego śniadania dzielimy się święconym jakiem z bliskimi.
Jajko symbolem życia
Jajko zawsze kojarzyło się urodzajem, radością. Według etnologów to niejako symbol uniwersalny, dla większości kultur było symbolem nowego życia, potencjału. Następnie jajko znalazło wyjątkowe miejsce w kulturze prasłowiańskiej, czyli cywilizacji naszych przodków. Dla nich z jednej strony było ono symbolem urodzaju i dobrobytu, z drugiej, elementem niejako magicznym, chroniło przed złem, nieczystymi mocami: jajko noszono nawet przy sobie, aby zapewnić sobie szczęście i powodzenie. Wierzono, że jako ma moc uzdrawiającą. należało trzymać jajko w dłoniach i intensywnie się w nie wpatrywać. W kulturze Słowian, jajko było symbolem życia, związane było z kultem boga słońca, co ciekawe, nie pozwalano na spożywanie jaj, zwłaszcza po otrzymaniu chrztu przez Polskę. Jajko wiązało się bowiem z obrzędami pogańskimi, kościół nie pochwalał więc spożywania jaj, nakazywał je świecić i dopiero wtedy jeść, co przetrwało do dzisiaj. Dawniej jednak świecono jedynie jajka pomalowane na czerwono. Czerwień była kolorem zarówno krwi Chrystusa, jak i kolorem zwycięstwa, miłości.
Chcesz być na bieżąco? Czytaj codziennie MediaNarodowe.com
czasdzieci.pl