Telewizja MN
Zaloguj
0 
Organizacja inteligencji
Obóz Narodowo Radykalny powstał w środowisku młodej polskiej inteligencji. Liderzy ONR wywodzili się ze środowisk studentów zrzeszonych w monarchistycznych z ducha korporacjach akademickich, którzy przez pewien czas szukali swojej politycznej przynależności w endecji. Z czasem przynależność do demokratycznej i wolnorynkowa narodowej demokracji stała się niezbyt satysfakcjonująca dla sceptycznych wobec demokracji narodowych radykałów (sceptycyzm ten był owocem sanacyjnej dyktatury). Owocem tego niezadowolenia było powołanie do życia odrębnej od endecji organizacji — Obozu Narodowo Radykalnego.
Sanacyjne represje
Po ponad trzymiesięcznej legalnej działalności ONR rozpoczął działalność konspiracyjną. W dręczonej sanacyjną dyktaturą Polsce, jedni z największych polskich patriotów, nie mieli możliwości prowadzenia normalnej działalności politycznej. Tępa chamów siła dzierżąca sanacyjne rządy w II RP nie tylko odebrała Polakom demokracje, pluralizm, wolności obywatelskie, ale i zdemoralizowała naród – większość Polaków wyuczając do bierności i posłuszeństwu tyrani (na czym skorzystała komunistyczna dyktatura po II wojnie światowej), mniejszość wyuczono do działalności konspiracyjnej uniemożliwiającej budowę zdrowego społeczeństwa obywatelskiego.
Sanacja po delegalizacji ONR uwięziła przywódców narodowych radykałów w obozie koncentracyjnym w Berezie Kartuskiej. W Berezie polscy patrioci byli torturowani i głodzeni. Ci, którzy przeżyli pobyt w miejscu odosobnienia, mieli zniszczone zdrowie.
ONR ABC i RNR Falanga
ONR był właściwie warszawską organizacją inteligencji bez zaplecza społecznego. Oficjalnie na czele ONR stał Jan Mosdorf, realnie ONR rządził Henryk Rossman. O władze starał się też Bolesław Piasecki. Wojciech Wasiutyński był jednym z głównych polityków obozu. W ONR istniał konflikt między grupą Mosdorfa a grupą Piaseckiego. Po delegalizacji grupa Rossmana zachowała nazwę ONR i wydawała dziennik „ABC”. ONR ABC przeciwstawiał się gospodarce planowej. Grupa Piaseckiego, Wasiutyńskiego i Przetakiewicza powołała do życia Ruch Narodowo Radykalny i popierała gospodarkę planową. Pismem RNR była Falanga.
Program ONR
ONR domagał się: uzdrowienia sytuacji w Polsce, oparcia ustroju na katolicyzmie, militaryzacji, Polski tylko dla Polaków, zachowania własności prywatnej, zagwarantowania społecznej roli własności prywatnej, upaństwowienia bogactw naturalnych, ustroju rolnego opartego na drobnych gospodarstwach rolnych, zapewnienia pracy wszystkim Polakom, hierarchicznego ustroju politycznego. ONR był przeciwny industrializacji, uważał, że własność prywatna ma służyć całemu społeczeństwu.
Dla narodowych radykałów absolutem była wiara katolicka, a nie naród. Narodowi radykałowie mieli zbliżone poglądy co do istoty narodu, różnili się wizjami ładu społecznego. Państwo narodowo radykalne miało być narodowe, niedemokratyczne, antyliberalne, wrogie Żydom i innym mniejszościom.
Działacze narodowo radykalni domagali się przymusowej emigracji Żydów z Polski i oskarżali protestantyzm o judaizowanie chrześcijan. Jednak narodowi radykałowie nie przyjęli tożsamości faszystowskiej. Faszyzm nie był intelektualnie atrakcyjny dla polskich narodowców.
ONR ABC
ONR ABC głosił: prymat etyki katolickiej, narodowość jak kwestie świadomości nie biologii, jedność narodową opartą na tożsamości nie na pochodzeniu (Polakiem był każdy, kto się czuł Polakiem), szkodliwość rasizmu.
Zdaniem ONR ABC istniała potrzeba jedynowładztwa, a nie monopartii. W zamyśle ONR Senat wybierałby przywódcę, tworzył prawo i powołującego rząd. Rolą rządu byłaby kontrola sejmu wybieranego przez organizacje narodu polskiego. Sejm mógłby rozwiązywać rząd. Sądownictwo byłoby niezależne. Samorządy terytorialne i zawodowe przyjęłyby zarządzanie państwem. Rodzina byłaby autonomiczna wobec władz, byłaby też instytucją wychowawczą. Prawa wyborcze mieliby tylko Polacy. Na Kościele spoczywałaby odpowiedzialność za wychowanie.
ONR ABC sprzeciwiał się: industrializacji prowadzącej do proletaryzacji, upaństwowieniu własności prywatnej, centralnemu planowaniu. ONR ABC głosił potrzebę: gospodarowania rodzin na swoim, likwidacji wielkiej własności kapitalistycznej, niezbędnego przymusu uspołecznienia.
Jan Bodakowski
