Telewizja MN
Zaloguj
0 
By mieć argumenty do odkłamywania antynarodowej kampanii insynuacji i pomówień warto zapoznać się z artykułem opublikowanym w czasopiśmie „Niepodległość i pamięć” „Działalność polityczna kobiet Narodowej Demokracji w województwie białostockim II Rzeczypospolitej” autorstwa Małgorzaty Dajnowicz z Uniwersytetu w Białymstoku.
Endecja popierana kobiety
Narodowa Demokracja składała się z licznych organizacji — nie tylko ze Związku Ludowo Narodowego (1919−1927) przekształconego w Stronnictwo Narodowe (powstałego w 1928 roku), ale również z nacjonalistycznych organizacji kobiecych (takich jak: Narodowa Organizacja Kobiet, Koło Polek, Stowarzyszenie Katolickiej Młodzieży Żeńskiej, Koła Ziemianek). Program polityczny endecji był popierany przez katolickie duchowieństwo i ziemian.
Chcesz być na bieżąco? Czytaj codziennie MediaNarodowe.com
Przykładem lokalnej aktywności kobiet w endecji była ich działalność na Mazowszu i Podlasiu, gdzie narodowcy byli niezwykle popularni. Kobiety poświęcały się działalności o charakterze dobroczynnym, oświatowym, i kulturalnym – co sprawiało, że krzewiły postawy narodowe w społecznościach lokalnych – dziś środowiska patriotyczne właściwie nie angażują się lokalnie, oddając ten podstawowy poziom samoorganizacji społecznej lewicy i pseudo liberałom. Społeczna działalność zwolenniczek nacjonalizmu była dla nich przepustką do działalności politycznej (partyjnej).
Narodowcy dbali o poparcie ze strony kobiet
Dla endeków elektorat kobiecy był niezwykle istotny. W kampanię wyborczą ZLN w 1919 były zaangażowane liczne organizacje prawicowe i katolickie (Koło Polek, Koło Ziemianek, Katolicki Związek Polek). Kobiety organizowany wiele wieców wyborczych – w Łomży na jednym z takich wieców kobiecych ZLN zgromadził 600 pań. Endecja w swej działalności nieustannie aktywizowała kobiety, podkreślając ich współodpowiedzialność za Polskę.
W 1919 z zachodniej części województwa białostockiego nacjonalistyczny ZLN zdobył 90% głosów, w 1922 blok Chrześcijańskiego Związku Jedności Narodowej 70%, podobny wynik już pod sanacyjną dyktaturą narodowcy z Listy Katolicko-Narodowej w 1928 roku.
W 1919 na 8 posłanek 5 było związanych z ideą narodową
Z możliwości głosowania i startu w wyborach kobiety skorzystały w 1919 roku. Na osiem posłanek 5 związanych było z ugrupowaniami nacjonalistycznymi. Posłankami w Konstytuancie były Anna Anastazja Piasecka (Klub Narodowej Partii Robotniczej), Franciszka Wilczkowiakowa (Klub Narodowej Partii Robotniczej), Gabriela Balicka (Związek Sejmowy Ludowo-Narodowy), Maria Moczydłowska (Klub Narodowego Zjednoczenia Ludowego), i Zofia Sokolnicka (Związek Sejmowy Ludowo-Narodowy). A trzy z lewicą — Irena Kosmowska (Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie”), Jadwiga Dziubińska (Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie”), Zofia Moraczewska (Związek Sejmowy Polskich Posłów Socjalistycznych).
Organizacje polityczne działaczek narodowych z okresu wyborów po wyborach kontynuowały swoją działalność. Narodowa Organizacja wyborcza Kobiet przekształciła się w Narodową Organizację Kobiet. Celem NOK była aktywizacja polityczna Polek, uświadamianie ich o obowiązku działalności na rzecz Polski i Polaków, obrona i propagowanie katolickiej nauki społecznej, wsparcie dla tworzenia silnego państwa narodowego, propagowanie oszczędności i pracowitości. NOK swoją ideę za pośrednictwem publikacji propagował wśród wszystkich kobiet, a nie tylko w swoim środowisku. Lokalne placówki NOK powstawały przy lokalnych kołach ZLN. Działaczki z Warszawy wspierały powstawanie kół na prowincji. Lokalnie działaczki NOK organizowały liczne spotkania z politykami, odczyty, wykłady, pogadanki (w spotkaniach takich brało udział po kilkaset osób), kursy zawodowe, zajęcia edukacyjne dla młodzieży, organizowały pomoc socjalną dla ubogich dzieci, wspierały bojkot żydowskich sklepów i warsztatów, by wspierać rozwój polskiego handlu i rzemiosła, wydawanie nacjonalistycznej prasy. W pracach sejmowych nacjonalistyczne posłanki angażowały się w kwestie gospodarcze, samorządu terytorialnego, walki z komunizmem. Do NOK należało 80.000 kobiet.
Ziemianki popierały narodowców
Zwolenniczki endecji dominowały też wśród działaczek Kół Ziemianek, które organizowały uroczystości patriotyczne, wspierały inicjatywy Kościoła katolickiego (dobroczynne, edukacyjne), propagowały nacjonalistyczny pogląd na świat.
W opublikowanym na stronach Klubu Jagiellońskiego artykule „Polski ruch narodowy nigdy nie był antykobiecy. Roman Dmowski, prawa kobiet i warszawskie rondo” Katarzyna Jóźwik przypomniała, że „w II Rzeczypospolitej działaczki skupione wokół obozu narodowego walczyły o równouprawnienie i prawa kobiet, takie jak prawo do edukacji i pracy zarobkowej, wolność rozporządzania własnym majątkiem i równość w prawie cywilnym. Te same kobiety doceniały rolę Romana Dmowskiego i jego ogromny wkład w odzyskanie niepodległości”.
Działalność kobiet w ruchu narodowym nie była domeną II RP. Były one obecne wśród nacjonalistów od początków endecji w XIX wieku – działały w takich organizacjach jak endeckich, takich jak Liga Polska i Związek Młodzieży Polskiej „Zet”.
Posłankami endeckimi zostawały panie nie przypadkowe, ale takie, które od lat swoją działalnością udowadniały swoją wartość. Działająca na rzecz rozwoju oświaty nacjonalistyczna posłanka w II RP Zofia Sokolnicka była podczas I wojny światowej emisariuszką Komitetu Narodowego Polskiego działającego po stronie aliantów a okupowanym przez Niemców zaborem Pruskim. Nacjonalistyczna posłanka Gabriela Balicka w sejmie działała razem z posłami ZLN na rzecz równouprawnienia kobiet (za równością w prawie spadkowym, w małżeństwie. Zwalczała dyskryminację kobiet w pracy, popierała prawo kobiet do edukacji, aktywności zawodowej i rozporządzania własnym majątkiem). Karierę polityczną Balickiej została przerwana przez sanacyjną dyktaturę.
Jan Bodakowski
