- Konstytucja 3 maja, znana też jako “Ustawa Rządowa” została przyjęta przez Sejm Czteroletni 3 maja 1791 roku
- Dokument likwidował wolną elekcję i ustanawiał tron dziedziczny
- Konstytucja raz na zawsze pozbyła się niesławnego “liberum veto”, na mocy ustawy decyzje Sejmu nie mogły być kwestionowane przez sejmiki
- Oznaczało to stworzenie sprężystej władzy wykonawczej z rządem złożonym z tak zwanej Straży Praw oraz królem
- Mieszczanie zyskali realny wpływ na ustawodawstwo przez swoich “ablegatów”, a chłopstwo zaś uznano za integralną część narodu polskiego – choć nadal bez praw politycznych
- Władza sądownicza pozostawała oddzielna od ustawodawczej i wykonawczej
- Zobacz także: Zbigniew Ziobro: Tusk zachował się tak, jak chcieli Merkel i Putin
Konstytucja 3 maja
Choć dokument traktował religię rzymskokatolicką jako panującą, stał na straży tolerancji dla innych wyznań. Ustawa Rządowa odebrała jednak prawa polityczne najuboższej warstwie szlachty, czyli gołocie.
Z kolei mieszczanie otrzymali przywileje przysługujące dotychczas wyłącznie szlachcie. Wśród nich znalazły się: prawo nietykalności osobistej i majątkowej, prawo nabywania dóbr ziemskich, dostęp do niemal wszystkich stanowisk oraz realny udział we władzy, pełną autonomię administracyjną i sądową w miastach.
Druga na świecie tak wielka reforma upadła wraz z nadejściem militarnej interwencji Rosjan w połowie 1792 roku. Nieprzychylna zmianom konfederacja targowicka doprowadziła następnie do drugiego i trzeciego rozbioru Rzeczpospolitej. Konstytucja 3 maja stała się potem symbolem nadziei na odzyskanie i stworzenie silnego, sprawnego oraz nowoczesnego państwa w duchu republikańskim.
Chcesz być na bieżąco? Czytaj codziennie MediaNarodowe.com
tvn24.pl