Telewizja MN
Zaloguj
1 
Jeżeli pod pojęciem narodu każdy z czytelników będzie sobie wyobrażał odmienne zjawiska, wówczas pW rzeczywistości to imperializm wywołuje wojny, a nie nacjonalizm. Zastanówmy się nad tym, co rozumiemy przez naród. Jeżeli pod pojęciem narodu każdy z czytelników będzie sobie wyobrażał odmienne zjawiska, wówczas powstanie spór niemerytoryczny, tak charakterystyczny dla dzisiejszej publicystyki politycznej. Podejdźmy więc do sprawy naukowo. I tu niestety czeka nas niespodzianka, bowiem w socjologii narodu istnieją obecnie różne teorie narodu. Fundamentalne pytania w narodoznawstwie dotyczą tego, czym jest naród oraz kiedy i dlaczego powstał.
Zobacz także: Skandaliczny artykuł Onetu! Oskarżają uniewinnionego przez sąd kard. Pella
Definicja prymordializmu
Termin primordial oznacza przyrodzony, naturalny, pierwotny. Prymordializm to teoria uznająca jedność i wieczność narodu, traktująca naród jako zjawisko naturalne o pierwotnym znaczeniu w ludzkim życiu. Prymordializm wskazuje, że naród ma korzenie w czasach przednowoczesnych, jest jednością na poziomie kultury, jest źródłem wartości pozytywnych, takich jak solidarność i wolność. Prymordializm kładzie nacisk na uczucie, zdolność do poświęcenia. Prymordialiści zakładają, że istnieje rasa i charakter narodowy.
Główne założenia prymordializmu
Prymordializm utrzymuje, że ponieważ narody są naturalne, to dlatego wywierają tak przemożny wpływ na ludzkie losy. Tego rodzaju pogląd panował przez stulecia, a podejście prymordialistyczne osiągnęło dojrzałość naukową w II połowie XX wieku. Prymordializm zakłada, że narody kształtują się na bazie przywiązania do elementów kultury, określających istnienie społeczne. Aby doprowadzić do utrzymywania się wysokiego stopnia solidarności społecznej, okresowo muszą być odtwarzane więzi mające uniwersalny charakter. Ich istnienie jest potwierdzane w sytuacjach szczególnych, takich jak kryzysy, wojny czy wybory, a także narodowe święta i ceremonie.
Naturalizm
Według teorii prymordialnej narody są czymś naturalnym, oczywistym, dlatego też prymordializm jest nazywany również naturalizmem. Zgodnie z nim naród to fenomen naturalny zdecydowanie wcześniejszy aniżeli epoka modernizacji. Naturalność i pierwotność więzi jest pochodną bliskiego pokrewieństwa i sąsiedztwa, a także wynika z faktu urodzenia się w konkretnej wspólnocie ludzkiej o wspólnym języku, obyczajach, religii i wzorcach praktyk społecznych. Więzi pierwotne są nieświadomym fundamentem ludzkiej osobowości, która w praktyce życia społecznego przekłada się na główny budulec grup społecznych. Członkowie narodu wierzą w jego pierwotność, uniwersalność i odwieczność. Jego dzieje postrzegane są jako logiczny rozwój w czasie biologicznie powiązanej grupy. Członkostwo w narodzie jest traktowane jako dziedziczne.
Więź narodowa
Człowiek w życiu codziennym nie kieruje się abstrakcyjnymi systemami wartości obywatelskich czy ideologii politycznych, żyje w bliskich sobie grupach społecznych spojonych specjalnym typem więzi społecznych. To jest właśnie ta więź pierwotna, prymordialna, która stanowi najważniejszy mechanizm sprzyjający integracji społecznej. Szczególnie ważne są tu grupy rodzinne. Przywiązanie do grupy krewniaczej wynika z posiadania przez jej członków silnych relacji. Więzom krwi przydawane jest zasadnicze znaczenie. Z tego rodzaju powiązań wyrastają porządki społeczne o szerszym zakresie: klany, plemiona, grupy etniczne, państwa czy wspólnoty polityczne państw. Mówiąc o narodzie korzysta się z języka, pokrewieństwa i pochodzenia. Ludzie mówią o swoim narodzie jak o wielkiej rodzinie, odwołują się do więzów krwi.
Esencjalizm
Narody są homogeniczne i mają określoną naturę. Więź narodowa scalająca w zintegrowaną całość społeczeństwa państwowe ma w istocie charakter więzi pierwotnej. Więź narodowa jest wynikiem faktycznego lub wyobrażanego pokrewieństwa biologicznego. Więź ta wzmacniana jest długotrwałym zamieszkiwaniem jakiegoś obszaru uważanego za specyficznie narodowy. W nowoczesnych państwach pojawiają się abstrakcyjne więzi obywatelskie, które są odmianą więzi pierwotnych, towarzyszących ludzkim zbiorowościom od zawsze. Więzi obywatelskie są wtórne wobec więzi pierwotnych, stanowiąc ich dopełnienie i wzmocnienie. Naród można nazwać dużą rozgałęzioną rodziną. Prymordializm utrzymuje, że naród nie powstał jako efekt działania nowoczesnego państwa czy wyraz zbiorowej woli ludzi, lecz dzięki odwiecznym więziom pierwotnym między ludźmi. Wspólna kultura i więzi obywatelskie nie mogłyby istnieć, gdyby nie poprzedzały ich wartości pierwotne.
Tradycja historyczna
Prymordializm oznacza wiarę w wieczność i trwałość narodu. Początki narodu giną w pomrokach dziejów, proces jego konstrukcji ulega zapomnieniu, jawi się on jako wieczny, naturalny i oczywisty. Ulokowane terytorialnie i zorganizowane politycznie narody istnieją od niepamiętnych czasów. Narody pojawiły się już w starożytności w Indiach, Mezopotamii, Izraelu czy Chinach, czego krytycy prymordializmu nie dostrzegają. Przywiązanie emocjonalne, poczucie solidarności i wiara w wieczność i naturalność stanowią podstawę formowania się więzi narodowej. Mity i ideologia narodowa wpływają na rzeczywistość społeczną.
Narodziny w narodzie i socjalizacja do tego narodu skutkują tworzeniem się w świadomości ludzi postaw afektywnych, których obiektem jest naród właśnie. W świadomości ludzi powszechna jest nieracjonalna wiara w istnienie więzi pierwotnych w postaci biologicznego pokrewieństwa spajającego narody zamieszkujące własne odwieczne terytoria. Narody mają tradycję historyczną i legendarnych bohaterów, którzy świadczą o pokonywaniu w bitwach przez przodków swoich pradawnych wrogów.
Zakończenie
W studiach nad narodem bardzo silnie obecny jest wymiar ideologii i polityki. W sferze ideologii obecne są następujące opcje: według liberalizmu naród jest zły, według nacjonalizmu naród jest dobry, jest też stanowisko neutralne, że ani dobry, ani zły. Jest rzeczą oczywistą, że naukowcom przyświecają także motywacje nienaukowe. Teoretycy toczą między sobą walkę polityczną.
Chcesz być na bieżąco? Czytaj codziennie MediaNarodowe.com
Literatura:
Michał Łuczewski: Odwieczny naród. Polak i katolik w Żmiącej. Toruń 2012
Jacek Poniedziałek: Prymordializm jako przedmiot krytyki i źródło inspiracji socjologicznych studiów nad narodem. SPRAWY NARODOWOŚCIOWE Seria nowa 50/2018
