Telewizja MN
Zaloguj
2 
Powstanie przeciwko rosyjskiej okupacji
Polacy, by wyzwolić się spod rosyjskiej okupacji, przygotowywali wybuch powstania. Powstanie wybuchło oficjalnie 24 marca (gdy Tadeusz Kościuszko na krakowskim rynku ogłosił wybuch insurekcji) i trwało do połowy grudnia 1794 roku. Polacy przegrali z dużo silniejszym rosyjskim imperium. W polskich oddziałach walczyło 150.000 osób, 100.000 w formacjach regularnych, oraz 50.000 w milicjach i oddziałach pospolitego ruszenia.
Polacy za swe pragnienie wolności zostali przez Rosjan ukarani wywózką 20.000 powstańców na Syberię, konfiskatą majątków, które zostały przekazane na własność Rosjanom. Rosjanie skonfiskowane mienie ruchome wywozili w głąb Rosji.
Zobacz także: Anonymus przejęło rosyjskie drukarki
228 lat temu, 24 marca 1794 na krakowskim rynku głównym Tadeusz Kościuszko ogłosił akt antyrosyjskiego powstania narodowego zwanego Insurekcją Kościuszkowską. Tego dnia krakowski rynek był pełen młodzieży z patriotycznymi sztandarami (z napisami “Wolność lub śmierć”, “Równość, wolność”, “Za prawa i wolność”, “Za Kraków i Ojczyznę”. Były też napisy: “Vivat Kościuszko!”) i podobiznami naczelnika.
Cel: wolność i niepodległość
Przed swoimi żołnierzami Kościuszko złożył swoją przysięgę, w której stwierdził – “Ja, Tadeusz Kościuszko, przysięgam w obliczu Boga całemu Narodowi Polskiemu, iż powierzonej mi władzy na niczyj prywatny ucisk nie użyję, lecz jedynie jej dla obrony całości granic, odzyskania samodzielności Narodu i ugruntowania powszechnej wolności używać będę. Tak mi Panie Boże dopomóż i niewinna Męka Syna Twego”.
Powstanie było przygotowywane od roku. Decyzje o jego wybuchu przyśpieszyła decyzja rosyjskiego ambasadora o redukcji wojska polskiego. Pacyfikować polskie powstanie rosyjskiej armii pomagała armia pruska.
Po złożeniu przysięgi Kościuszko podpisał “Akt powstania obywatelów mieszkańców województwa krakowskiego”. Współautorami aktu byli Hugon Kołłątaj i Ignacy Potocki. Według aktu celem insurekcji było “Uwolnienie Polski od obcego żołnierza, przywrócenie i zabezpieczenie całości jej granic, wytępienie wszelkiej przemocy i uzurpacji tak obcej, jak i domowej, ugruntowanie wolności narodowej i niepodległości Rzeczypospolitej”. Na podstawie aktu Kościuszko został mianowany najwyższym i jedynym Naczelnikiem powstania. Naczelnik miał powołać rząd powstańczy (Radę Najwyższą Narodową). Miała też powstać administracja w postaci Komisji Porządkowej Województwa Krakowskiego. Nie wspomniano w akcie o przyszłym ustroju Polski.
Insurekcja Kościuszkowska trwała od 24 marca do 16 listopada 1794 prawie w całej Polsce. W czasie powstanie Polacy zwyciężyli pod Racławicami (4 kwietnia) i przyjęli Uniwersał wydany koło miejscowości Połaniec – uniwersał zakładał, że państwo staje się opiekunem chłopów, ograniczona zostaje pańszczyzna, chłopom zagwarantowano wolność osobistą i nieusuwalność z ziemi.
Chcesz być na bieżąco? Czytaj codziennie MediaNarodowe.com
