Prawda historyczna o pomocy, jaką udzielali Polacy mordowanym przez Niemców Żydom, jest ukrywana, zakazana i zwalczana. Jednym z takich specjalnie zapomnianych przez największe media faktów jest nota Raczyńskiego — pierwszym na świecie oficjalny raport na temat holocaustu.
Nota Edwarda Raczyńskiego
79 lat temu, 10 grudnia 1942, minister spraw zagranicznych rządu polskiego na uchodźstwie (któremu podlegało Polskie Państwo Podziemne w okupowanym kraju) Edward Raczyński w swej nocie poinformował rządy Narodów Zjednoczonych o niemieckich zbrodni na Żydach na terenach okupowanych przez Niemców ziem polskich. Nota była pierwszym oficjalnym raportem informującym opinię publiczną krajów zachodnich o eksterminacji Żydów z Polski i innych krajów Europejskich dokonywanej przez Niemców.
Minister Spraw Zagranicznych polskiego rządu Edward Raczyński swoją notę napisał na podstawie mikrofilmów z dokumentacją niemieckich zbrodni przygotowaną przez referat Spraw Żydowskich Komendy Głównej Armii Krajowej i raportu Jana Karskiego, który dostarczył do Londynu z okupowanej Polski mikrofilmy.
Rząd polski opublikował notę w postaci broszury w języku angielskim (The Mass Extermination of Jews in German Occupied Poland). Broszura została ta przekazana 10 grudnia 1942 do 26 szefów dyplomacji krajów będących sygnatariuszami Deklaracji Narodów Zjednoczonych. W nocie znalazły się informacje o zbrodniach niemieckich na Żydach i apel o udzielenie Żydom pomocy.
Rząd Polski opisał zbrodnie Niemców na Żydach
W nocie rząd polski informował, że „stosowane w ciągu ostatnich kilku miesięcy nowe metody masowych rzezi potwierdzają fakt, że władze niemieckie systematycznie dążą do całkowitej zagłady żydowskiej ludności Polski z Europy zachodniej i środkowej, a także z samej Rzeszy Niemieckiej. Rząd polski uważa za swój obowiązek zaznajomić rządy wszystkich cywilizowanych krajów z następującymi […] informacjami, które ukazują aż nazbyt wyraźnie nowe metody eksterminacji zastosowane przez władze niemieckie”. Nota w kilkunastu punktach opisywała zbrodnie niemieckie na Żydach dokonywane przez Niemców na ziemiach okupowanej Polski.
W odpowiedzi na notę Raczyńskiego 17 grudnia 1942 sygnatariusze Deklaracji Narodów Zjednoczonych (rządy Belgii, Czechosłowacji, Grecji, Luksemburga, Holandii, Norwegii, Polski, Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii, Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich) oświadczyli, że Niemcy przystąpiły „do realizacji wielokrotnie zapowiadanej przez Hitlera zagłady narodu żydowskiego w Europie”..
Edward Raczyński kto to?
Hrabia Edward Raczyński ukończył studia prawnicze w Lipsku. W Londynie studiował w Szkole Nauk Politycznych. Doktorem prawa został na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od 1919 pracował w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Był polskim dyplomatą w Holandii i Wielkiej Brytanii oraz przy Lidze Narodów w Genewie. W czasie II wojny światowej był ministrem spraw zagranicznych w polskim rządzie na uchodźstwie.
Po II wojnie światowej był też od 1979 do 1986 roku emigracyjnym prezydentem. Przed śmiercią prawa do swojego majątku (pałacu i parku w Rogalinie, Galerii Rogalińską przy Muzeum Narodowym) przekazał Fundacji Raczyńskich. Do dziś fundacja nie może odzyskać majątku rolnego.
Jan Bodakowski