Statut Kaliski
Przepisy wprowadzone z woli księcia Bolesława Pobożnego w 1264 roku gwarantowały Żydom nie tylko ochronę życia i mienia, ale także nieskrępowaną aktywność gospodarczą. Ze względu na treść Statut Kaliski można nazwać konstytucją żydowską, normującą publiczno – prawny stan Żydów w Polsce. Dokument ten w zakresie dotyczącym władzy sądowej uwalniał Żydów od publicznego sądzenia przez lokalne władze, a poddawał ich sądownictwu książęcemu. Żydzi otrzymali ochronę życia i mienia, gwarancję swobody religijnej, a także przywileje prowadzenia nieskrępowanego handlu i operacji finansowych. Prawa Żydów dotyczące działalności kredytowo – zastawczej zostały zrównane z prawami chrześcijan. Odnośnie stosunków chrześcijańsko – żydowskich uznano przysięgę żydowską za w pełni wiarygodną.
Zobacz także: Światem rządzi “Wielka Czwórka”? “Jest to skala koncentracji kapitału i własności, jaką mało kto sobie uświadamiał”
Statut Kaliski był następnie ratyfikowany w 1334 przez króla Kazimierza Wielkiego, ratyfikowany w 1453 przez króla Kazimierza Jagiellończyka oraz ratyfikowany w 1539 przez króla Zygmunta I Starego. Świadczy to o trwającej kilka wieków opiece polskich władców nad Żydami.
Autonomia żydowska
Realizacja zapisów Statutu Kaliskiego stanowiła podstawę do powstania w Polsce największego światowego skupiska ludności żydowskiej, której liczebność pod koniec XVIII w. wyniosła około 1 miliona. Dzięki temu statutowi Żydzi uzyskali autonomię w Polsce w latach od 1264 do 1795. Pod duchowym przewodem Sejmu Żydowskiego, co było unikalnym przypadkiem w historii diaspory żydowskiej, życie kulturalne polskich Żydów w XVI i XVII wieku osiągnęło niezwykle wysoki poziom. Był to też okres kulturalnej hegemonii polskich Żydów wśród światowego Żydostwa. Żydowski parlament w Polsce był jedynym żydowskim parlamentem pomiędzy Sanhedrynem w czasach biblijnych a Knessetem we współczesnym Izraelu. W tym czasie naród żydowski w Polsce miał własne klasy społeczne, własne zasady i prawa, własny ustrój ekonomiczny, własną kulturę materialną i duchową. Dlatego też Żydzi nazywali Polskę Nową Ziemią Świętą. W ciągu 500 lat od wydania Statutu Kaliskiego życie Żydów ewoluowało od ograniczonego samorządu do rzeczywistej autonomii.
Holocaust
Z rąk Niemców zginęło trzy miliony Polaków i sześć milionów Żydów. Po II wojnie światowej relacje polsko-żydowskie są zakłócone poprzez oskarżanie Polaków o współsprawstwo Holocaustu. Organizacje żydowskie wysuwają urojone roszczenia w stosunku do polskiego tzw. mienia bezspadkowego. Wobec tych przejawów wrogości warto pamiętać o Statucie Kaliskim, do czego on ostatecznie doprowadził.
Chcesz być na bieżąco? Czytaj codziennie MediaNarodowe.com
Literatura:
Iwo Cyprian Pogonowski: Jews in Poland. The Rise of Jews as a Nation from Congressus Judaicus in Poland to the Knesset in Israel. New York 1998
Artur R. Juszczak: Statut kaliski i miecz Szczerbiec jako paradygmat i „niedogodny” świadek ochrony życia i mienia mniejszości żydowskiej w Polsce.