Urodził się 30 września 1849 roku w Krakowie i zapisał się na kartach dziejów jako historyk, prawnik,
polityk i konserwatysta, jeden z czołowych przedstawicieli tzw. “krakowskiej szkoły historycznej”.
Był profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie wykładał historię prawa. Ukończył studia prawnicze
na Wydziale Prawa UJ, mimo że wahał się przy podejmowaniu decyzji, jednak finalnie uznał, że nie będą
one kolidować z jego pasją do historii. Słynął z poglądów konserwatywnych związanym ze środowiskiem
Stańczyków. Podobnie jak inni krakowscy historycy uważał, że przyczyną upadku Rzeczypospolitej była
zbyt daleko posunięta wolność szlachecka oraz brak silnej władzy centralnej.
Swoje poglądy zawarł m. in.
w głośnym dziele „Dzieje Polski w zarysie”. Wydana w 1879 roku praca do dziś uznawana jest za
klasyczne wręcz opracowanie dedykowane historii Polski. Praca wywołała ogromne kontrowersje i była
powszechnie wręcz krytykowana, autorowi zarzucano wręcz „apostazję narodową”. Praca ta tymczasem
była krytycznym studium dziejów, zupełnie odmiennym od tej, którą prezentowała tzw. szkoła
warszawska, która „rozgrzeszała” Polaków za upadek I Rzeczypospolitej (historycy warszawscy
twierdzili, że rozbiory były wyłącznie winą obcych mocarstw).
Bobrzyński był także politykiem – był m.in. namiestnikiem Galicji w latach 1908–1913, austriackim
ministrem dla Galicji w latach 1916-1917, posłem na galicyjski Sejm Krajowy w latach 1885-1914,
posłem do austriackiej Rady Państwa w latach 1885-1890 i 1903-1908 oraz (od 1914 do 1918 roku)
dożywotnim członkiem austriackiej Izby Panów, w której współtworzył frakcję „Gruppe der Rechten”
(Grupę Prawicy). Odmówił jednak przyjęcia od cesarza Franciszka Józefa tytułu szlacheckiego.
Bobrzyński był głęboko przekonany o wartości tradycji – podkreślał wagę przekazu historycznego i
kulturowego, widząc w nim filar tożsamości narodowej oraz stabilności społecznej. Bobrzyński zwracał
uwagę na znaczenie elity zdolnej zachować ducha narodu i kierować państwem, przy jednoczesnym
zachowaniu hierarchii i stabilności. Był krytykiem demokracji masowej – uważał model demokratyczny
za potencjalnie niebezpieczny, prowadzący do rządów tłumu i destabilizacji.
Bobrzyński pozostawał gorliwym, tradycyjnym katolikiem – do kościoła chadzał na Mszę z Pismem
Świętym w języku greckim. Jako polityk starał się prowadzić politykę prokościelną, wspierając instytucje
Kościoła.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Bobrzyński uczestniczył w pracach nad nową konstytucją –
pełnił rolę przewodniczącego komisji oceniającej projekty konstytucyjne. Sam uważał, że Polska powinna
dążyć do stworzenia ustroju z silną rolą prezydenta inspirowaną konstytucją amerykańską. Jako
tradycjonalista odmówił natomiast startu w wyborach parlamentarnych w 1922 roku – jego nastawienie
do parlamentarnego ustroju Polski było jednoznacznie negatywne. Co ciekawe, mimo że w czasach
austriackich, a nawet w pierwszych latach II RP, był krytycznie nastawiony do endecji, to po zamachu
majowym zbliżył się do Narodowej Demokracji i pozwolił endekom by wystawili go w wyborach
prezydenckich jako konkurenta wobec Józefa Piłsudskiego. Pozostawał też krytycznie nastawiony do tych
konserwatystów, którzy podjęli współpracę z sanacją. Nie zmienia to jednak faktu, że gdy 3 lipca 1935
roku w Krakowie Bobrzyński zmarł, również sanacyjna prasa oddawała hołd wybitnemu prawnikowi i
myślicielowi, który przez całe życie tworzył wizję Polski z silnymi instytucjami władzy.
Michał Adam Szymański
Prawnik, absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego (pomysłodawca utworzenia Koła Naukowego Prawa Kanonicznego TBSP UJ i jego pierwszy prezes), a także studiów podyplomowych na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Szkole Głównej Handlowej, Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie oraz Warszawskim Uniwersytecie Medycznym. Redaktor dwóch monografii naukowych i autor licznych artykułów naukowych (m.in. w „Przeglądzie Konstytucyjnym”, „Wojskowym Przeglądzie Prawniczym” czy „Zeszytach Naukowych Towarzystwa Doktorantów UJ”). W czasach licealnej młodości multiolimpijczyk (w tym laureat I miejsca na Olimpiadzie Filozoficznej), w życiu zawodowym związany w przeszłości m.in. z administracją rządową, branżą rolną (Instytutem Gospodarki Rolnej) i trzecim sektorem. Publicysta od kilkunastu lat związany ze środowiskiem narodowym (m.in. z „Polityką Narodową”).