Telewizja MN
Zaloguj
0 
Wokół projektu ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej narosło wiele kontrowersji. Wiążą się one m.in. z wprowadzeniem stanu pogotowia i stanu zagrożenia, które, wbrew Konstytucji, są traktowane przez projektodawcę jak stany nadzwyczajne. Projekt zakłada także przyjęcie przepisów karnych przewidujących konsekwencje m.in. za niepoddanie się niektórym szczepieniom. Instytut Ordo Iuris przygotował opinię prawną w tej sprawie. Jej autorzy wskazują, że projekt zawiera rozwiązania niekonstytucyjne i w takim kształcie nie powinien zostać uchwalony. Opinia prawna trafiła do grupy posłów i senatorów oraz do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, które jest odpowiedzialne za projekt ustawy.
Projekt wprowadza stan pogotowia i stan zagrożenia, które projektodawca – wbrew Konstytucji – wydaje się traktować jako stany nadzwyczajne. Jak jednak wskazują eksperci Instytutu, projektowane stany „pogotowia” i „zagrożenia” nie mogą zostać uznane za nowe stany nadzwyczajne w konstytucyjnym rozumieniu. Wprowadzenie bowiem nowych stanów nadzwyczajnych do polskiego systemu prawnego wymaga zmiany Konstytucji RP. Ponadto stan pogotowia powinien dotyczyć wyłącznie służb publicznych, dlatego przewidziana w projekcie możliwość wydawania poleceń Jednostkom Samorządu Terytorialnego i przedsiębiorcom powinna zostać wykreślona z opiniowanego aktu prawnego.
Projekt dopuszcza także szeroko zakrojoną możliwość wydawania poleceń osobom prawnym i fizycznym. Instytucja ta jest już znana polskiemu porządkowi prawnemu w sytuacji wprowadzenia stanu klęski żywiołowej. W projekcie jednak w nieuprawniony sposób rozciągnięto kategorię poleceń na nowe podmioty, w stanie zwyczajnego funkcjonowania państwa (w ramach zwyczajnych środków konstytucyjnych) oraz w stosunku do podmiotów niepodlegających podmiotowi polecającemu.
Czytaj również: Biznes aborcyjny musi się kręcić. Planned Parenthood ma plan
Najwięcej obaw budzi katalog ograniczeń praw i wolności jakie mogą zostać wprowadzone w czasie stanu klęski żywiołowej. Kontrowersyjny art. 43 projektu funkcjonuje już jednak od wielu lat w niemal identycznym kształcie (w projekcie zrezygnowano z wymogu poddania się szczepieniom ochronnym). Niemniej jednak, w przypadku kontynuowania prac legislacyjnych nad projektem, zakres ograniczeń, o których mowa w art. 42 i 43 projektu, zdaniem Ordo Iuris, powinien zostać poddany szerokiej dyskusji, także parlamentarnej, w celu wypracowania rozwiązań akceptowanych społecznie.
W uchylanych przez opiniowany projekt ustawach znajdowały się rozwiązania dotyczące odszkodowań dla przedsiębiorców, w projekcie zaś nie ma analogicznych propozycji. Istotne znaczenie mogłoby mieć zatem wprowadzenie do projektu przepisów, które zapewnią możliwość skutecznego ubiegania się o wyrównanie strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu klęski żywiołowej wolności i praw człowieka i obywatela w rozsądnym czasie i procedurze gwarantującej rzetelne ustalenie rozmiarów tych strat.
Projekt zawiera także przepisy karne za, przykładowo, niepoddanie się szczepieniom ochronnym. Co więcej, zgodnie z projektem, niezastosowanie się do sprzecznych z przepisami Konstytucji poleceń ingerujących w zakres praw i wolności człowieka i obywatela, skutkować będzie odpowiedzialnością karną. Opinia prawna Ordo Iuris trafiła do grupy posłów i senatorów oraz do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, które jest odpowiedzialne za projekt ustawy.
„W związku z licznymi uchybieniami i kontrowersyjnymi rozwiązaniami zawartymi w projekcie ustawy o ochronie ludności oraz o stanie klęski żywiołowej należy rekomendować zaniechanie dalszych prac nad opiniowanym projektem. W przypadku jednak politycznej woli uchwalenia ustawy mimo wszystko, konieczne jest skierowanie projektu do podkomisji, która mogłaby szczegółowo przeanalizować projekt i zaproponować konieczne zmiany” – wskazuje Łukasz Bernaciński, członek Zarządu Instytutu Ordo Iuris.
