Instytut Ordo Iuris skierował do kilkuset szpitali wnioski o dostęp do informacji publicznej dotyczącej liczby aborcji wykonywanych w sytuacji ciąży pochodzącej z czynu zabronionego. Doniesienia medialne sugerują, że, w związku z wojną na Ukrainie, w Polsce mogła wzrosnąć liczba aborcji przeprowadzanych na podstawie tej przesłanki. Wcześniej, Instytut skierował do Ministerstwa Zdrowia i stołecznego ratusza pytanie w sprawie jednego z warszawskich szpitali, w którym miały być przeprowadzane aborcje z pominięciem wymogów formalnych. Ordo Iuris stale monitoruje przestrzeganie prawa w zakresie warunków dopuszczalności wykonywania aborcji.
W połowie kwietnia 2022 r. niektóre media podały informację, że w jednym z warszawskich szpitali mogą być przeprowadzane aborcje z pominięciem wymogów formalnych określonych w przepisach ustawy o planowaniu rodziny. Celem weryfikacji tych doniesień, Instytut Ordo Iuris skierował zapytanie w trybie wniosku o dostęp do informacji publicznej do Ministerstwa Zdrowia i stołecznego ratusza. Resort odpowiedział, że nie posiada informacji na ten temat, z kolei władze Warszawy, w odpowiedzi napisały, że wszystko odbywa się zgodnie z prawem. Podobne zapytania zostały skierowane do właściwych podmiotów leczniczych na terytorium Polski.
W zaistniałej wyjątkowej sytuacji spowodowanej konfliktem zbrojnym na Ukrainie liczne doniesienia medialne sugerowały możliwy wzrost liczby aborcji wykonywanych na podstawie przepisu umożliwiającego wykonanie aborcji w sytuacji ciąży powstałej w wyniku gwałtu. W związku z tym, Instytut podjął standardowe działania mające na celu poznanie skali jak również legalności tego zjawiska. Do 370 szpitali skierowane zostały wnioski o dostęp do informacji publicznej na ten temat. Co istotne, zgodnie z obowiązującym prawem, aborcja na podstawie tzw. przesłanki kryminalnej jest dozwolona przy spełnieniu określonych warunków formalnych, wymienionych w ustawie o planowaniu rodziny. Ich pominięcie skutkowałoby w istocie akceptacją sprzecznej z polskim porządkiem prawnym aborcji „na życzenie”.
„Wbrew fałszywym oskarżeniom, należy podkreślić, że, zgodnie z polskim prawem, ewentualna odpowiedzialność za nielegalnie przeprowadzone aborcje spoczywa na wykonujących je lekarzach, nie zaś na kobietach poddających się jej. Jest to szczególnie niestosowne, ponieważ wyraźnie widać, jak środowiska aborcyjne dążą do realizacji swoich postulatów w Polsce, bezwzględnie wykorzystując traumę Ukrainek uciekających przed wojną” – komentuje Jan Melon, analityk Centrum Prawa Medycznego i Bioetyki Instytutu Ordo Iuris.
Ordo Iuris stale monitoruje przestrzeganie prawa w zakresie warunków dopuszczalności wykonywania aborcji. W ramach tej działalności, na początku 2021 r. Instytut opublikował „Audyt aborcyjnego pozbawiania życia”, w którym przedstawił liczne wątpliwości w funkcjonowaniu przesłanki eugenicznej w praktyce, m.in. wynikające z nadużyć w posługiwaniu się tą przesłanką przez lekarzy. Pozostałe w ustawie o planowaniu rodziny warunki dopuszczalności przeprowadzania aborcji konsekwentnie znajdują się w obszarze zainteresowań i działań Instytutu.
„Prawo dostępu do informacji publicznej, w tym także informacji o działaności podmiotów medycznych, wykonujących zadania publiczne jest jednym z praw gwarantowanych przez Konstytucję RP. Dla realizacji swoich statutowych celów również Ordo Iuris jest uprawniony do kierowania pytań o działalność publicznych podmiotów medycznych, szczególnie gdy w grę wchodzi tematyka stanowiąca jeden z podstawowych obszarów działalności Instytutu” – zaznaczył Jan Melon.