[UJAWNIAMY] Pełna treść raportu z rozmowy Kaczyński – Ash

SPOTKANIE BYŁEGO PREMIERA RP, JAROSŁAWA KACZYŃSKIEGO,

Z AMBASADOREM USA (VIKTOREM ASHE – przyp. tłum.)

Źródło: Wikileaks

(https://wikileaks.org/plusd/cables/09WARSAW33_a.html)

DATA SPOTKANIA: Poniedziałek 12 stycznia 2009, 16:57

IDENTYFIKATOR KANONICZNY: 09WARSAW33_a

ORYGINALNA KLASYFIKACJA: Poufne

OBECNA KLASYFIKACJA: Poufne

OGRANICZENIA DOSTĘPU: Nie przypisane

LICZBA ZNAKÓW (w oryginale – przyp. tłum.): 8046

PORZĄDEK: Nie przypisany

LOKALIZACJA: Tekst online

TAGI: ECON – SPRAWY EKONOMICZNE — WARUNKI EKONOMICZNE, TRENDY I POTENCJAŁ / PGOV – SPRAWY POLITYCZNE — RZĄD, STOSUNKI MIĘDZYRZĄDOWE / PHUM – SPRAWY POLITYCZNE — PRAWA CZŁOWIEKA / PL – POLSKA / PREL – SPRAWY POLITYCZNE — POLITYKA ZEWNĘTRZNA

ZAŁĄCZNIK: Nie przypisany

TYP: TE – telegram

OZNACZENIA: Nie przypisane

OD: Polska, Warszawa

DO: ADRESAT GRUPOWY EUROPEJSKI KOLEKTYW POLITYCZNY, SEKRETARZ STANU

DOKUMENTY POWIĄZANE LUB INNE DOKUMENTY O TYM SAMYM IDENTYFIKATORZE: 09WARSAW339_a (link: https://wikileaks.org/plusd/cables/09WARSAW339_a.html)

1. PODSUMOWANIE:

Dnia 9 stycznia (2009 – przyp. tłum.), podczas spotkania z ambasadorem, przygaszony i refleksyjny Jarosław Kaczyński – były premier i aktualny przewodniczący partii opozycyjnej, Prawo i Sprawiedliwość (PiS) – scharakteryzował porozumienie o partnerstwie pomiędzy USA a Gruzją jako ważny krok, ze względu na niepewną sytuację polityczną Gruzji.

Kaczyński wyraził zaniepokojenie mało stanowczym charakterem odpowiedzi Unii Europejskiej, skierowanej do odradzającej się Rosji. Zauważył także, iż wysiłki premiera Tuska, zmierzające do zaangażowania Rosji i Niemiec, nie przyniosły dotąd żadnego rezultatu. Odnośnie sporu o gaz pomiędzy Rosją i Ukrainą stwierdził, że „Polska nie miałaby w ogóle gazu” gdyby gazociąg Nordstream obecnie działał.

Kaczyński wydawał się pewny szans jego partii na powrót do władzy, dodając, iż PiS przyswoiło sobie cenne lekcje. Stwierdził także, iż jest „pewien”, że Sejm w ciągu następnych dwóch lub trzech lat uchwali przepisy prawa, dotyczące rekompensat za konfiskaty wojenne i okresu komunistycznego. KONIEC PODSUMOWANIA.

2. (C) Ambasador zauważył, że rok 2009 jest rokiem ważnych rocznic, takich jak 90. rocznica polsko-amerykańskich relacji dyplomatycznych, 70. rocznica wybuchu II wojny światowej, 50. rocznica powstania  Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta i 20. rocznica upadku komunizmu. Kaczyński powiedział, że program wymiany naukowej Fulbrighta był istotny, gdyż dawał polskim naukowcom i intelektualistom dostęp do myśli Zachodu. Dodał, że promotorem jego własnej pracy doktorskiej był stypendysta Fulbrighta. Wyraził wdzięczność za stałe wsparcie płynące ze strony USA w czasie trudnych lat komunistycznego reżimu oraz nadzieję, że prezydent elekt Obama odwiedzi Polskę w 2009 roku.

OBAWY DOTYCZĄCE ROSJI

3. (C) Kaczyński zapytał o status planów USA związanych z podpisaniem dwustronnego porozumienia z Gruzją. Powiedział, że nawet jeśli okaże się ono jedynie rozwiązaniem tymczasowym, porozumienie to jest wciąż ważnym krokiem do uregulowania niepewnej sytuacji Gruzji. Wskazał na potrzebę okazania dwustronnego wsparcia, a to w szczególności w związku z brakiem poparcia wewnątrz NATO co do wstąpienia Gruzji w jego szeregi oraz wobec zawieszenia przez Unię Europejską niektórych jej działań na terytorium tego kraju. Kaczyński powiedział, że rosyjska polityka dotycząca Gruzji i Ukrainy jest dla wszystkich wyraźnie widoczna. Podkreślił wagę utrzymania silnej pozycji NATO i wyraził zaniepokojenie, że „słabnąca pozycja” Unii Europejskiej w stosunku do Rosji wkrótce postawi Polskę w niewygodnym położeniu. „Chcemy by Unia Europejska była silna, ale wolelibyśmy, by miała nieco inną strukturę.” – powiedział.

4. (C) Kaczyński powiedział, że wybory prezydenta elekta Obamy, dotyczące obsadzenia najwyższych stanowisk bezpieczeństwa narodowego, rozproszyły jego obawy, jakkolwiek dodał, że pewne sformułowania kampanii wyborczej w rzeczy samej „budziły pewne wątpliwości”. Powiedział także, że „Obecnie jest już jasne, że polityka nowej administracji będzie mieścić się w granicach <<normalnego wychyłu wahadła.>>” Wedle jego słów, niedawne wydarzenia w rosyjskiej polityce zagranicznej dowiodły zasadności wysiłków jego rządu, zmierzających do umocnienia relacji polsko-amerykańskich. „Byliśmy pewni naszej polityki co Rosji i Niemiec – i mieliśmy rację” dodał. Dla kontrastu, wysiłki premiera Tuska, ukierunkowane na zaangażowanie Rosji i Niemiec „nie przyniosły żadnych pozytywnych rezultatów”. Kaczyński skrytykował także „politykę historyczną” Tuska w odniesieniu do Niemiec. Cicho dodał, że gdyby gazociąg Nordstream obecnie działał, „Polska nie miałaby w ogóle gazu.”

OBRONA PRZECIWRAKIETOWA

5. (C) Globalny kryzys ekonomiczny sprawił, że sytuacja obrony przeciwrakietowej stała się „bardziej skomplikowana”, powiedział Kaczyński, dodając, że jego brat bliźniak, prezydent Lech Kaczyński był „zaniepokojony brakiem pewności” w rozmowach z prezydentem elektem Obamą. Kaczyński powiedział ambasadorowi, że jego rząd miał ambitne plany zakupu technologii przeciwlotniczych i przeciwrakietowych od USA. „W związku z silną pozycją złotówki, to, co zamierzaliśmy zakupić, dalece wykraczało poza postanowienia umowy. Cena była wysoka, ale nasze szacunki wskazywały, że było nas stać.” Podkreślając, iż „w polityce wszystko jest możliwe” Kaczyński zasugerował, że w przypadku powrotu do władzy, przyszły rząd PiS będzie dążył do sfinalizowania planu tego kosztownego zakupu.

POLITYKA WEWNĘTRZNA

6. (C) Kaczyński stwierdził, że polityka rządu Tuska była „zasadniczo identyczna” z polityką jego własnego rządu, lecz jest inaczej przedstawiana przez media. „Ataki na nas (PiS) były kompletnie bezpodstawne. Mimo to, nauczyliśmy się wartościowych lekcji, które nas poprowadzą dalej”. Powiedział także, że PiS niemal ukończył pracę nad nowym programem partyjnym, który ma zostać ogłoszony jeszcze w tym miesiącu, podczas partyjnego kongresu PiS w Nowej Hucie. Potwierdził, że nowy program skupi się w dużej mierze na kwestii globalnego kryzysu ekonomicznego. (Notabene, 9 stycznia PiS zaprezentował w Sejmie pakiet antykryzysowy; główne jego punkty odbejmowały wzrot wydatków na najbiedniejszych, niższy podatek VAT na artykuły żywnościowe, lepsze wykorzystanie funduszy unijnych oraz wsparcie rządowe dla sektora mieszkaniowego). Kaczyński dodał także, że podczas wizyt w Korei Południowej, Mongolii, Japonii i w Kazachstanie prezydent Lech Kaczyński usłyszał pesymistyczne raporty. Kaczyński wyraził ulgę, że kryzys ekonomiczny nie uderzył w Polskę zbyt mocno.

RESTYTUCJA MIENIA PRYWATNEGO

7. (C) Odpowiadając na pytanie, Kaczyński powiedział, że jest „przekonany”, iż Sejm uchwali przepisy prawa, dotyczące rekompensat za konfiskaty II wojny światowej i ery komunizmu. Dodał: „Prawo będzie przyjęte. Decyzja już zapadła. Nikt wpływowy w polskiej polityce nie będzie tego kwestionował. To jedynie kwestia czasu.” Wyjaśnił też, że jeśli notowania akcji spadną, rząd RP nie będzie w stanie wygenerować odpowiednich funduszy, pochodzących z prywatyzacji dużych przedsiębiorstw państwowych. Głośno rozważał czy dwudziestoprocentowa rekompensata, przewidziana przez obecnie obowiązujące przepisy prawa, będzie satysfakcjonującą odpowiedzią. Zauważył, że jako premier spotykał się z szeroką gamą opinii ze strony zaangażowanych środowisk żydowskich. Kaczyński powiedział także, że byłoby lepiej, gdyby porozumienie z organizacjami żydowskimi zostało osiągnięte przed uchwaleniem prawa, ale przyznał, że może to potrwać od dwóch do trzech lat.

KRYZYS W GAZIE

8. (C) Gdy spotkanie miało się ku końcowi, Kaczyński wyraził zaniepokojenie sytuacją w Gazie i retorycznie zapytał jaki cel Izrael chce docelowo osiągnąć. Odpowiedź Izraela opisał jako „dość drastyczną” i zauważył, iż zaogniła ona nastroje w świecie arabskim.  Zwrócił także uwagę na fakt istnienia w okupowanej Warszawie rozległej sieci tuneli. Wówczas, nawet dysponując 50 tysiącami wojska i policji (i bez żadnych ograniczeń co do stosowania represji i masowych mordów) naziści nie byli w stanie zapobiec budowie tuneli. „Wszelkie izraelskie próby powstrzymania Hamas przed budową tuneli są skazane na porażkę. Obserwujemy ten konflikt z bardzo dużym zaniepokojeniem.”

KOMENTARZ

9. (C) W ponad rok po porażce PiS w przedterminowych wyborach z listopada 2007, w sondażach popularności politycznej Kaczyński jest konsekwentnie oceniany jako jeden z najmniej popularnych i godnych zaufania polityków. Komentatorzy prawicowi wezwali go do rezygnacji z funkcji prezesa partii, twierdząc, iż powstrzymywał on PiS przed unowocześnieniem. Pod koniec minionego roku Kaczyński podobno usunął się w cień, aby skupić się na pracy nad nowym programem partyjnym.

Podczas spotkania z ambasadorem, Kaczyński emanował spokojną pewnością siebie, w szczególności odnośnie perspektyw PiS na powrót do władzy. W kontraście do swego płomiennego wystąpienia przeciwko polityce ekonomicznej premiera Tuska, które zaledwie kilka godzin wcześniej z sali obrad Sejmu nadała telewizja, Kaczyński mówił cicho (do tego stopnia, że jego tłumacz miał problemy z usłyszeniem jego słów) i był refleksyjny. Gdy słuchał, jego wzrok często błądził w przestrzeni, a on sam unikał kontaktu wzrokowego. ASHE*

(*Victor Ashe, ambasador Stanów Zjednoczonych w Polsce w latach 2004-2009 – przyp. tłum.)