75. rocznica śmierci Ulmów. Za pomoc Żydom Niemcy wymordowali całą rodzinę

Dzisiaj o 5 rano, w 75. rocznicę bestialskiego morderstwa dokonanego przez Niemców na rodzinie Ulmów w Markowej na Podkarpaciu, dr Mateusz Szpytma, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej złożył kwiaty i zapalił znicze, a także przypomniał dramat Polaków ratujących Żydów w czasie II wojny światowej. Wcześniej, w sobotę na Cmentarzu Ofiar Hitleryzmu w Jagielle-Niechciałkach k. Przeworska, wiceszef IPN uczcił pamięć żydowskich ofiar mordu.

– Dokładnie o tej godzinie i w tym miejscu 24 marca 1944 roku niemieccy żandarmi rozstrzelali ośmioro Żydów z rodzin Goldmanów, Didnerów i Grenfeldów oraz ukrywających ich: 44-letniego Józefa Ulmę i będącą w zaawansowanej ciąży jego 32-letnią żonę Wiktorię. Zamordowawszy rodziców, Niemcy zabili także szóstkę dzieci Ulmów. Najstarsza z rodzeństwa Stasia miała osiem lat, najmłodsza Marysia niespełna półtora roku – powiedział Szpytma.

Dodał, że „data zbrodni na rodzinie Ulmów i ukrywanych przez nich Żydów od ubiegłego roku obchodzona jest jako Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów”. Wiceprezes IPN powiedział także, że miejsca i kaźń rodziny Ulmów jest ważna dla niego z powodu bliskich więzów rodzinnych.

– Te miejsca są ważne dla mnie także z bardzo osobistych względów – Wiktoria Ulma była siostrą mojej babci i matką chrzestną mojego taty – poinformował i dodał, że „w tym roku Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów obchodzimy go po raz drugi”.

– Ten Dzień ma być wyrazem hołdu dla tych wszystkich Polaków, którzy w tragicznym okresie okupacji niemieckiej, mimo grożącej kary śmierci, zdecydowali się pomóc współobywatelom narodowości żydowskiej – zaznaczył wiceprezes IPN.

W domu Ulmowie ukrywali przez kilkanaście miesięcy handlarza bydła z Łańcuta Saula Goldmana z czterema synami, a także dwie córki i wnuczka Chaima Goldmana z Markowej. Zamordowani Ulmowie nie byli jedyną rodziną z Markowej, która pomagała Żydom. W wśród 4,5 tys. mieszkańców Markowej było przed II wojną światową około 120 Żydów. 21 z nich przetrwało okupację dzięki pomocy ludzi z sześciu innych domów.